Bí Mật Của Khứu Giác: Làm Thế Nào Chúng Ta Nhận Biết và Phân Biệt Mùi?

Tại vì sao có lúc bạn thấy cùng một nguyên liệu lại thơm, có lúc lại không? Hoặc bạn bè nghe thơm còn bạn lại không? Tại vì sao sáng sớm hoặc đêm muộn bạn lại nghe mùi hương rõ ràng hơn?

Bởi vì khứu giác là một trong những giác quan mạnh mẽ và tinh tế nhất của chúng ta. Nó giúp chúng mình không chỉ nhận biết các mùi mà còn phân biệt được sự khác biệt giữa những lớp hương tinh tế trong môi trường. Tuy nhiên ngưỡng phát hiện mùi không cố định và có thể thay đổi dựa trên độ nhạy cảm cá nhân, tuổi tác, giới tính và tình trạng sức khỏe.

Để có trải nghiệm đúng đắn về mùi hương thì Ân Vũ sẽ cùng bạn khám phá ba khái niệm quan trọng để hiểu cách chúng mình cảm nhận và phân biệt mùi, đồng thời giới thiệu về một công cụ thú vị mang tên GC-Olfactometry (GC-O) trong việc nghiên cứu mùi hương.

1. Mức độ nhạy cảm mùi (Sensitivity to odor)

Đây là khả năng của bạn trong việc cảm nhận mùi, ngay cả khi nó rất nhẹ. Nếu bạn có "mũi thính", bạn sẽ dễ dàng nhận ra những mùi thoảng qua mà người khác không ngửi thấy.

Ví dụ:

• Nếu bạn có mũi nhạy, bạn có thể ngửi thấy mùi sữa bị hỏng ngay khi vừa mở nắp hộp.
• Với trầm hương, bạn có thể nhận ra mùi thoảng nhẹ của β-agarofuran – một hợp chất trong trầm hương mang hương gỗ ấm áp.

Tưởng tượng:

Khi bước vào một căn phòng có trầm hương đang cháy, bạn sẽ ngay lập tức cảm nhận được lớp hương thoảng nhẹ, trong khi người khác phải đến gần hơn mới nhận thấy.

2. Độ phát hiện mùi (Odor Detection Threshold)

Đây là nồng độ thấp nhất mà bạn có thể nhận ra mùi của một chất. Nồng độ càng thấp, khả năng phát hiện của chúng mình càng nhạy.

Ví dụ

• Mùi tỏi: Bạn chỉ cần một lượng rất nhỏ trong không khí (~0.1 ppm) là đã ngửi thấy.
• Kem đánh răng bạc hà: Cần nhiều bạc hà hơn (~2 ppm) mới đủ để chúng mình cảm nhận.

Với trầm hương:

• Kusuno (mùi gỗ ngọt dịu): Độ phát hiện mùi chỉ khoảng 0.005 ppm – rất nhạy, tương tự mùi tỏi. Bạn sẽ ngửi thấy Kusuno dù chỉ một chút thoảng qua.
• Jinkoh-eremol (mùi ấm nồng): Cần nồng độ cao hơn, tương tự như bạc hà, để cảm nhận.

Tưởng tượng:
Nếu ai đó thắp trầm hương, bạn có thể nhận ra Kusuno nhanh hơn các hợp chất khác, vì nó được mũi chúng ta cảm nhận nhạy bén hơn ở nồng độ thấp.

3. Độ phân biệt mùi (Odor Discrimination)

Đây là khả năng của bạn để nhận ra sự khác biệt giữa các mùi, ngay cả khi chúng gần giống nhau.

Ví dụ:

• Trà hoa nhài và trà sen: Cả hai đều thơm, nhưng bạn có thể nhận ra hoa nhài thanh thoát hơn, còn trà sen mang cảm giác đậm đà hơn.
• Nước hoa: Hai loại nước hoa có thể gần giống nhau, nhưng một loại có hương chanh thoảng qua, loại kia lại ngọt ngào hơn.

Với trầm hương:
Bạn có thể phân biệt giữa:

• β-Agarofuran (ấm áp, ngọt nhẹ).
• Hinesol (mùi đất, gỗ đậm đà).
• Oxo-agarospirol (mùi khói nồng ấm).
  Cả ba đều thuộc các lớp mùi trong trầm hương, nhưng mỗi mùi mang đặc trưng riêng. ( đây đều là các dẫn xuất từ sesquiterpenes, đóng vai trò chính trong việc tạo nên mùi hương đặc trưng của trầm )

Tưởng tượng:
Bạn đốt hai loại trầm khác nhau. Một người có khả năng phân biệt tốt sẽ biết loại nào ngọt đậm, loại nào thanh nhã, chỉ bằng khứu giác.

4. Hệ thống đo lường mùi hương: GC-Olfactometry (GC-O)

Chúng mình có thể nhạy cảm với mùi, nhưng để nghiên cứu chúng một cách khoa học, các nhà nghiên cứu đã phát triển công cụ GC-Olfactometry (GC-O). Đây là sự kết hợp giữa sắc ký khí (GC) và khứu giác con người (Olfactometry).

Cách hoạt động:

• GC tách các hợp chất bay hơi trong mẫu hương.
• Bạn (người thử nghiệm) sẽ ngửi trực tiếp qua một cổng ngửi để nhận biết và đánh giá mùi. Đây có thể là quá trình ngửi đơn hương. Ân Vũ sẽ cố gắng thiết lập cho bạn trải nghiệm các đơn hương trong điều kiện thông thường.

Ứng dụng trong trầm hương:

• Xác định hợp chất chính: GC-O giúp nhận diện các hợp chất như β-agarofuran, Hinesol và Oxo-agarospirol.
• Đánh giá chất lượng: Tỷ lệ các hợp chất này là cơ sở để đánh giá chất lượng của trầm hương.
• Phát triển sản phẩm: Dữ liệu từ GC-O hỗ trợ chúng mình trong việc tạo ra nước hoa hay hương liệu mới dựa trên mùi trầm.

Tạm kết luận

1. Các đơn hương đa dạng trong trầm hương tạo nên sự bí ẩn và quyến rũ cho trầm. Tuy nhiên hợp chất tự nhiên như sesquiterpenes và chromones vẫn đóng vai trò là hợp chất chính tạo mùi. Hàm lượng của chúng gần như quyết định chất lượng hương thơm. 

2. Công cụ như GC-O không chỉ giúp chúng mình hiểu rõ hơn về mùi hương tuy nhiên chi phí tốn kém và không nhất định cần thiết trong sử dụng thực tế. 

3. Các sản phẩm của Ân Vũ sẽ cố gắng thiết lập cho bạn trải nghiệm các đơn hương trong điều kiện thông thường với chi phí tiết kiệm nhất. Những trải nghiệm này sẽ giúp tránh các sai số của khứu giác khi bị ảnh hưởng  bởi độ nhạy cảm cá nhân, tuổi tác, giới tính và tình trạng sức khỏe.

Hãy để Ân Vũ cùng bạn khám phá và tận hưởng hành trình tuyệt vời này nhé!

Trầm hương Ân Vũ - Hương Thơm Chữa Lành